Đề cương tham khảo ôn thi môn : PHƯƠNG PHÁP LUẬN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC

Đề cương ôn thi môn: phương pháp luận nghiên cứu khoa học.
Theo nguồn từ các lớp học sáng: “ mời thầy phụ đạo”.
Gồm 10 Vấn đề:
Mình up lên để các bạn tham khảo.
Câu 1:
Trình bày khái niệm về khoa học, các yếu tố của 1 khoa học, ví dụ minh hoạ.
Trả lời:
Khái niệm là 1 đối tượng nghiên cứu của logic học và được định nghĩa là 1 hình thức tư duy nhằm chỉ rõ thuộc tính, bản chất vốn có của sự kiện KH. Mỗi môn khoa học đều xây dựng trên 1 hệ thống các khái niệm khác nhau. Mỗi khái niệm gồm 3 phần: Nội dung, tên, định nghĩa.
Tên được dung để gọi.
Nội dung bao gồm: Nội hàm; thể hiện bản chất của khái niệm, được dung để phân biệt khái niệm này với khái niệm khác.
Ngoại diên; là các hình thức tồn tại.
VD:
KNKH có nội hàm là “hệ thống tri thức về bản chất sự vật” còn ngoại diên là các loại KH như: KH tự nhiên, KH XH…
Định nghĩa: cần phải ngắn gọn, rõ rang, không vòng quanh và chỉ có một lớp nghĩa.
Có hai cách tiếp cận với KN:
- Cách tiếp cận của người nghiên cứ, phat hiện ra ( Xác định nội dung - đặt tên - định nghĩa)
- Cách tiếp cận của người tiếp thu: ( tên - định nghĩa - nội dung).
Các thao tác trên KN: Liên kết các KN – > phán đoán - > các định lý định luật.
Mở rộng hay thu hẹp các KN.
Mở rộng KN: + mở rộng ngoại diên + thu hẹp nội hàm.
KH = hệ thống KN; quan hệ giữa các KN trong hệ thống.
Câu 2:
Trình bày về hoạt động nghiên cứu khoa học, phân loại và các bước của quá trình nghiên cứu khoa học.
Trả lời:
Nghiên cứu khoa học là tìm kiếm những điều mà khoa học chua biết.
Mục tiêu: Là biến những cái chưa biết thành biết, thông qua 2 con đường ( học hoặc nghiên cứu). VD:…
Đối tượng: Tất cả những quy luật, kiến thức, công nghệ,… mà chúng ta chưa biết nhưng cần biết. VD: …
Phân loại: Có 2 hướng để nghiên cứu khoa học.
- Cơ bản: Định luật, định lý.
- Ứng dụng: Trang thiết bị, máy móc, phục vụ trực tiếp cho sinh hoạt.
Các bước của nghiên cứu khoa học:
- Phát hiện ra vấn đề nghiên cứu.
- Đặt nhiệm vụ nghiên cứu.
- Giải quyết nhiệm vụ nghiên cứu. ( Nghiên cứu như thế nào?).
- Báo cáo và đánh giá kết quả.
Thành quả của nghiên cứu là:
- Mô tả các sự vật hiện tượng.
- Giải thích các sự vật hiện tượng.
- Sáng tạo: + Phat minh, + phát hiện, + Sáng chế.
Nguồn lực:
- Nhân lực.
- Tin lực.
- Vật lực.
- Tài lực.
Câu 3:
Nhân lực trong nghiên cứu khoa học.
Trả lời:
Phân loai:
- NCKH Chuyên nghiệp, ( Viện, phòng nghiên cứu).
- Nghiệp dư, ( các giảng viên, sinh viên, ks, …)
- Các nghiên cứu sinh ở các cấp thạc sỹ, tiến sỹ phải làm các nghiên cứu như một nhiệm vụ để chứng tỏ khả năng học tập.
- Tự do nghiên cứu.
Phẩm chất của những người tham gia NCKH:
- Chung: + Trung thực, +có năng lực, + có phương pháp NC.
- Riêng: Tuỳ theo từng ngành, từng bước.
+ Phát hiện ra vấn đề: có tư duy linh hoạt, có óc sang tạo.
+ Đặt vấn đề và Giải quyết vấn đề: kiên trì say mê và làm đúng phương pháp.
+ Kiểm tra, đánh giá: Khách quant rung thực.
Câu 4:
Đề tài NCKH là gì? Đặc điểm của đề tài?
Trả lời:
Đề tài NCKH là một vấn đề của thực tế khách quan, phải chứa một điều chưa biết cần tìm hiểu, xác định.
Đặc điểm ( bản chất).
- Chứa mâu thuẫn: cần biết >< chưa biết -> Tìm để biết.
- Không học được -> Cần nghiên cứu.
- Có khả năng để nghiên cứu
- Có tính thực tế: ( phải có đóng góp cho thực tế).
- “ Có một số đề tài đòi hỏi phải có tính cấp thiết”
Cách phat hiện: 3 nguồn
- Từ thực tế
- Từ các sách báo tài liệu tham khảo đối chiếu thực tế để phát hiện thiếu sót.
- Từ các thảo luận, tranh luận để phát sinh ra các ý tưởng.
- > phải tìm hiểu xem vấn đề đó đã có chưa?
Câu 5:
Trình bày về việc làm tổng quan trong NCKH.
Trả lời:
Tổng quan là quá trình xem xét một cách toàn diện vấn đề cần nghiên cứu, những người khác đã làm gì, làm đến đâu. Từ đó xác định nhiệm vụ mình cần phải làm.
Cách làm tổng quan:
- Thu thập các thông tin khoa học.
- Làm danh sách tài liệu.
- Rút ra nhiệm vụ nghiên cứu của mình.
Yêu cầu:
- Tài liệu phải tương đối đầy đủ, tránh lan man các tài liệu không phù hợp.
Mục đính của làm tổng quan:
- Xây dựng một cách tổng quát quá trình NC nhiệm vụ NC.
Câu 6:
Làm đề cương nghiên cứu.
Trả lời:
Đề cương NC là bản thảo về các vấn đền sau của quá trình nghiên cứu khoa học.
- Nội dung đề tài.
- Mục tiêu khi nghiên cứu.
- Nhiệm vụ.
- Phương pháp tiến hành.
- Kế hoạch thời gian.
- Kế hoạch về nhân lực.
- Các nguồn vật lực tài chính.
- Kết quả dự kiến.
Mục đích: Giúp người nghiên cứu có hướng để làm việc.
Câu 7:
Cấu trúc của 1 vấn đề khoa học:
Trả lời:
Vấn đề khoa học bao gồm:
- Luận đề: những vấn đề cần chứng minh giải quyết.
- Luận cứ: những căn cứ để chứng minh luận đề.
- Luận chứng: Phương pháp sử dụng luận cứ để chứng minh luận đề.
Câu 8:
Giả thuyết khoa học:
Trả lời:
Giả thuyết khoa học là một phán đoán về nguyên nhân hay kết quả của một quá trình hay một hiện tượng.
Để đề ra giả thuyết:
- Phải dựa và những số liệu, sự kiện thu thập được.
- Phải dựa vào năng lực suy đoán của chung ta.
- Phải kiểm chứng giả thuyết đặc biệt là tự mình kiểm chứng.
Câu 9:
Giả thiết khoa học là gì?
Trả lời:
Giả thiết khoa học là một phán đoán mang tính gần đúng về điều kiện hay tính chất nào đó, Dùng để đơn giản hoá quá trình chứng minh.
Liên hệ: tự liên hệ.
Nguyên tắc đề giả thiết.
- Trong một nghiên cứu: càng ít giả thiết càng tốt.
- Đề ra giả thiết là phải đúng.
Câu 10:
Trình bày 5 phương pháp trong nghiên cứu khoa học.
Trản lời:
- Quan sát
- Thực nghiệm
- Suy luận
- Toán
- Não công.

Rất hay, đây quả là một thông tin giá trị, vai trò của diễn đàn sẽ phát huy tác dụng rất cao nếu như các thành viên chịu khó tham ra và có tinh thần chia sẻ như thế này.
Cách tích luỹ tốt nhất là chia sẻ mà.
Thanks!

hay quá, thanks cả nhà nha, tài liệu rất bổ ích

Sao so sánh với vở ghi của lớp phó Hoàng Hải Yến thấy kô giống???
Câu1
Trong đề cương: "Định nghĩa: cần phải ngắn gọn, rõ rang, không vòng quanh và chỉ có một lớp nghĩa".
Trong vở ghi: "Định nghĩa: cần phải ngắn gọn, rõ ràng để người ta hiểu được bản chất, có nhiều cách định nghĩa.
+ Dựa vào bản chất để định nghĩa.
+ Định nghĩa dây chuyền.
+ Dựa vào 1 t/c nào đấy.
..."
Bây giờ mới học được đến đây thôi mai nhờ cả nhà nhé

hay quá, e đang mông lung ko biết học hành thế nào ^^...nghe noi vẫn giở sách được mọi người ạ...cố lên nào, chúc cả nhà thi tốt ...

Tài liệu hay lắm. cám ơn nhiều nhé..